torsdag den 30. december 2010
Àrsskifti 2010 - 2011
Hvør skuldi gamlar gøtur gloymt
og gamalt vinalag,
hvør skuldi gamlar gøtur gloymt
og mangan góðan dag.
Fyri mangan góðan dag, ið var,
drekk nú eitt glas við mær,
vit tøma eina vinaskál
og minnast tíð, ið var.
Vit runnu upp í brekkurnar,
har blomstur vaks og ber,
men síðan var mangt sporið tungt
í tíð, sum farin er.
Vit spældu allan dag við skip
og floyttu eftir á,
men leingi vítt og vágvilt hav
ímillum okkum lá.
Her rætti eg tær bróðurhond,
og rætt tú tína mær,
vit bera glas at munni so
og minnast tíð, ið var.
Tú koksast ikki, vinur mín,
og eg skal fylgja tær,
vit tøma báðir brøðraskál
og minnast tíð, ið var.
tirsdag den 28. december 2010
Teir stóru tangarnir av Kópagørum
Ì
millum bygdina á Oyruni og Fossa, er eitt stað sum nevnist
Kópagarar, har var ein hvalastøð fyrst í 19 hundra talinum. Sum 7
ára gamal kundi eg ofta verða heilar dagar har norðuri og
hyggja at loyvdunum, sum enn vóru at síggja. Restirnar av einari
trað-atløgubrúgv var har, og ein í mínari verð gigantiskur
skorsteinur lag har, har vóru eisini fundamentir til spøl og
maskinur, ja har vóru eisini grundir til hús. Abbi mín hevði
arbeit har norðuri í sínari tíð, og hann segði mær ofta frá,
hvussi lívið og arbeiði gekk fyri seg har á staðnum.
Frasagnirnar frá abba skundaði undir mín fantasið, so eg kundi
nastan síggja arbeismennirnar ganga har, millum hvalir, tunnur,
spøl hús og tangar. Har lógu eisini 2 tangar sum søgan nú kemur
at snúgva seg um, Tangarnir vísti seg fyri mær at verða øðuliga
stórir.
Nú
var tað soleiðis at fyrstu ferð bomba var í Klaksvík var kajin
rakt, hon fór tvørtur av og sluppin Fugloy, sum lag har sakk. Hon
hevði ligi eina tíð á botni og nú skuldi hon takast upp aftur,
til tað endamáli skuldu teir stóru tangarnir av Kópagørum
brúkast. So ein dagin kemuu bátur úr Klaksvík, ”Viglant”
kallaður. Tað var ein hálvstórir norskur útrógvabátur, ein sum
rímdi úr Noreg undan Týskinum. Hann er komin eftir teim stóru
tangunum. Fyri mær vóru tangarnir so stórir at eg helt tað verða
ógjørligt at flyta teir, so eg mátti verða á staðnum og síggja
hvussi hetta fó at ganga. So eg av húsum og til gongu norð á
Kópagarðar. Tað hevði veri gott kavaveður í fleiri dagar, men
hendan dagin var fari at lota lágt og blot var kmomi í kavan. Menn
komu í land frá Viglant at tetta tangarnar, so sum manhol og aðrar
gløgnumføringar, tangarnir máttu verða tattir, tí teir skuldu
sleipast til Klaksvíkar, hetta vísti seg fyri mær at taka langa
tíð, og ikki kundi eg fara heim aðren tangarnir vóru komnir á
sjógv. Eg minnist væl hvussi ógvuliga kaldur eg var um føturnar,
Endaliga vóru tangarnir komnir á sjógv og Viglant fór spakulig
sleipandi við teimum norð eftir Sundinum.
Nú
var blivi mirkt og veðrið var blivi meir ruskut. Hetta bleiv tó
hildi at verða ein lítil fyrimunir; tí í dagslýsi og góðveðrið
kundi týskir flúgvara sum ofta vóru at síggja ivir oyggjunum,
gerða Viglant við teim stóru tangunum til bombumál. So visti eg
ikki meir um Viglant og tangarnar á hesum sinni.
Eg
kom so til hús vátur svangur og ógvuliga kaldur.
Her
kemur so annar partur av søguni. Tað bar soleiðis til at eg í
mínum vaksna lívið, kom at verða nógv saman á skipið við
Gullak Hansen Gulak hjá Kristian Magnus. Un borð á skipið verður
nógv fortalt og tosa, og einaferð eg segði Gullak frá Viglant og
teimum stóru tangunum á Kópagørum,sigur hann (Gullak) at hann var
við Viglant tann túrin á Kópagørum eftir tangunum,
Nú
lá væl fyri hjá mær at fáa seinna part av søguni um tangarnar,
hon er ikki minni áhugaverd. Gullak sigur frá: Tað var myrkt og
væl av vindi og tað regnaði illa. Norð eftir Sundinum gekk væl,
men Haralsundsfiógvin var ikki lattur at navigera, nú var vindur og
regn ímóti, so ein fekk ikki eyguni upp. Radari var eingin og
heldur ikki ekkolod; báturin var heldur ikki góður at styra við
teim stóru tangunum. So endin var at teir sigldu á land sunnan fyri
Skarð.
Báturin
við tangunum kom at standa pura fastur teir kundu ikki sleppa út
aftur og heldur ikki koma í land. Jóan Jakup av Viðareiði var
skipari og Jakup Mouris Olsen var ein av manningini, hann helt seg
til at svimja í land, og renna til Haralsund eftir hjálp, hann so
gjørdi og fór at svimja móti landi. Jóan Jakup av Viðareiði
stóð frammi á bógnum, helt aðra hondina upp fyri eyguni sum
verju móti regni og vindi, lítir inn móti landi og sær bert
nakkan á Jakup Mouris og segði tá tey háfloygdu orðini ”Ja
góði enn svimur hann ”
Jakup Mouris svam í land, klintraði upp á bakkan og
rann heim til Haralsund í kola myrkri. Hetta var eitt satt bragd.
Haraldssundsmenn vóru skjótir, komu norð við útrógvabátinum
Brimnes, fingu Viglant og tangarnar leysar frá landi, og nú fór
Brimnes at sleipa annan tangan so tað bleiv lattari at stýra, men
nú var tangin sum Brimnes sleipaði farin at leka, og tá ið teir
komu suður í trongan sakk tangin. Har var einki at geråa, teir
sleptu endanum, tí annars kundi tangin drigi Brimnes niður við.
Eftir togvi stríð kom annar tangin til Klaksvíkar. Fugloyggin
bleiv tikin upp, bleiv umvald og modernisera, og sigldi nógv ár
eftir hetta
torsdag den 23. december 2010
Brim
Eg gekk í skúla í 2 ár
norðuri á Oyruni; skúlin stendur við síðuna av kirkjugarinum og
oman fyri Flatastein. Frá Flatasteini og suður móti Hógabakka
kann verða væl av brimi, alt eftir veðurlagnum Eg var hutikin av
briminum, var ofta niðri í fjøruni í fríkorterunum,
og hugdi eftir hvussu
langt aldurnar kundu koma niðan og hvussi tær so drógu oman aftur.
Tá var tað so eg fór at stuttleika mær við at renna undan brimi,
vita hvussi langt eg kundi koma oman, tá ið tað dróg út, fyri so
at renna undan tá ið aldurnar komu niðan aftur. Eg bleiv ofta
vátur um føturnar; so hendi tað eisini, at eg kundi blíva vátur
meira enn um bara føturnar, og eg helt tað verða stuttligt. At
koma aftur í skúlastovuna var ikki so stuttligt og tá helt
lararindan sum var Anna Djúrhus tað var best at eg fór heim at
skifta klaðir
onsdag den 22. december 2010
mandag den 20. december 2010
Liggjandi gestir í Fossá
Tá ið eg nú las innleggið á fb , hjá Hans Arna havi eg hug at siga frá, tá eg og alt fólki á Oyruni gisti norðuri í Fossa.
Undir krígnum vóru fólk eisini bangin fyri minum. Tað fóru fleiri minur gjøgnum Sundi. Eg minnist Mammu siga frá, hon stóð við køksvindeyga og sá eina minu koma gjøgnum Sundi, hendan minan var óvanliga nær landi og ikki var langt frá har, sum vit búgu og oman á sjógv. Har var eisini ein oyra út á Sundi, sum var undir á flóð,hon vantaði heilt vist at minan fór at taka í botn og bresta, men minan tók ikki botn og fór norð gjøgnum Sundi. Hetta gjørdi at mamma fekk skrekk fyri minum.
Veðrið var ofta ringt tey fyrru kríksárini . Ein dagin tað var av ringasta veðrið og allir menninir í bygdini stríddist at surra bátar, neyst og hjállar fyri teir ikki skuldu fara í luftina. tá komu boð í øll húsini, at 5 minur ja fimm minur vóru at síggja sunnan fyri Sundi, og tann heimasta var út fyri Hógabakka, Eg hevði ikki skil fyri at vera bangin, men mamma var ógvuliga bangin og nú fór eisini at skýma. Vit brutu okkum út í stormin, regni og mirkri og hildu
leiðina norð til Fossa á leið 2 km at ganga. Tá ið vit hugsa um ódnarveðrið og at vit sistkini vóru smábørn Karin var 10 ár eg var 7 og Malan hevði tkki filt 4ár, mátti hetta verða ein torfør ferð.
Tey norðastu húsini á Oyruni var hjá Kaŕl og Ingeborg so har var langt sum ongi hús vóru. einasta ljós vit høvdu var ein flagermús og hon mátti ikki sløkna, og tá ringast stoð til endaði hon undir skjúrtinum hjá mammu,tað einu løtuna tá ið stormurin var upp á tað harasta, sótu vit í einum gili og bíðaðu til tað bleiv eitt sindur betri. Eftir tógvi stríð komu vit so norð til Fossa, har var longu nógv fólk. Ì niðara enda á húsinum var stova, har vóru øll smábørnini á Oyruni samla. Stovan var ikki stór so tit kunnu atla at børnini lógu tøtt Tað bleiv lítið sovi tað náttina.I roykstovuni segði Sàmal Christiansen vanliga kallaður Hammer frá søgum, tað dugdi hann væl.
Vit fóru heim aftur dagin eftir , hvat minurnar blivu av veit eg ikki.
Undir krígnum vóru fólk eisini bangin fyri minum. Tað fóru fleiri minur gjøgnum Sundi. Eg minnist Mammu siga frá, hon stóð við køksvindeyga og sá eina minu koma gjøgnum Sundi, hendan minan var óvanliga nær landi og ikki var langt frá har, sum vit búgu og oman á sjógv. Har var eisini ein oyra út á Sundi, sum var undir á flóð,hon vantaði heilt vist at minan fór at taka í botn og bresta, men minan tók ikki botn og fór norð gjøgnum Sundi. Hetta gjørdi at mamma fekk skrekk fyri minum.
Veðrið var ofta ringt tey fyrru kríksárini . Ein dagin tað var av ringasta veðrið og allir menninir í bygdini stríddist at surra bátar, neyst og hjállar fyri teir ikki skuldu fara í luftina. tá komu boð í øll húsini, at 5 minur ja fimm minur vóru at síggja sunnan fyri Sundi, og tann heimasta var út fyri Hógabakka, Eg hevði ikki skil fyri at vera bangin, men mamma var ógvuliga bangin og nú fór eisini at skýma. Vit brutu okkum út í stormin, regni og mirkri og hildu
leiðina norð til Fossa á leið 2 km at ganga. Tá ið vit hugsa um ódnarveðrið og at vit sistkini vóru smábørn Karin var 10 ár eg var 7 og Malan hevði tkki filt 4ár, mátti hetta verða ein torfør ferð.
Tey norðastu húsini á Oyruni var hjá Kaŕl og Ingeborg so har var langt sum ongi hús vóru. einasta ljós vit høvdu var ein flagermús og hon mátti ikki sløkna, og tá ringast stoð til endaði hon undir skjúrtinum hjá mammu,tað einu løtuna tá ið stormurin var upp á tað harasta, sótu vit í einum gili og bíðaðu til tað bleiv eitt sindur betri. Eftir tógvi stríð komu vit so norð til Fossa, har var longu nógv fólk. Ì niðara enda á húsinum var stova, har vóru øll smábørnini á Oyruni samla. Stovan var ikki stór so tit kunnu atla at børnini lógu tøtt Tað bleiv lítið sovi tað náttina.I roykstovuni segði Sàmal Christiansen vanliga kallaður Hammer frá søgum, tað dugdi hann væl.
Vit fóru heim aftur dagin eftir , hvat minurnar blivu av veit eg ikki.
fredag den 17. december 2010
Kvinnan við visdóminum
Undir seinna veraldagarbardaga á heysti 1941 bleiv fyrstu ferð bomba i Klaksvík, eg var 6 ár gamal og var farin í skúla í august. Fólk rímdi nógv úr Klaksvík, vit fóru norður á Oyruna, tað bleiv bygdin ”Nordepil” kalla tá ið tíðini. Abbi atti eini rímuliga góð hús har sum stóðu tóm hann búði hjá einum mammubeiggja mínum, so har var lag á manni hjá okkum at búgva. Eg gekk so í skúla 2 ár har norðuri. ”Universiteti” sum onkur hevur nevnt tann skúlan. Mamma sum var uppvaksin har norðuri kendi alt fólkið og var ofta á gott og vitjaði, stundum var eg við henni. Her er tað sum eg vil siga frá. Eitt
fyribrigdi sum gandir var ikki útdeygur tá, veit ikki um hann er tað enn, so tað vóru kvinnur ja serliga kvinnur sum skuldi duga meir enn at mata seg. Eg minnist eina sum tosaði nógv um gand hon kallaði tað vísdóm. Hon segði frá at tað hevði veri nógvur vísdómur har í húsinum, men ein har í grannalagnum hevði stjoli vísdómin og ikki bar til at verja seg fyri honum, hann dugdi eisini nakað. At lasa hjalpti ikki, tí hann kundi koma inn gjøgnum sprekkur í vegginum. Orðini og tað serliga tónalag hon brúkti stendur so klárt fyri mær sum kundi tað veri í dag .
fyribrigdi sum gandir var ikki útdeygur tá, veit ikki um hann er tað enn, so tað vóru kvinnur ja serliga kvinnur sum skuldi duga meir enn at mata seg. Eg minnist eina sum tosaði nógv um gand hon kallaði tað vísdóm. Hon segði frá at tað hevði veri nógvur vísdómur har í húsinum, men ein har í grannalagnum hevði stjoli vísdómin og ikki bar til at verja seg fyri honum, hann dugdi eisini nakað. At lasa hjalpti ikki, tí hann kundi koma inn gjøgnum sprekkur í vegginum. Orðini og tað serliga tónalag hon brúkti stendur so klárt fyri mær sum kundi tað veri í dag .
Tað eru nú 70 ár siðan eg upplivdi hetta sum eg her havi sagt frá. Tað var tað gamla ------ so kemur tað nýggja. Eg lurti ofta eftir kristuligum sendingum í radio, har brúka kvinnunar ofta orð og tónalag sum gerð at eg føli sum um eg hoyri kvinnuna við vísdóminum sum eg var í stovu saman við fyri 70 árum síðan so líkar eru tær í orð og tónalag
Tað má so verða nærliggjandi at hugsa at tað má verða sami andin sum kemur ivir tær karismatisku og so kvinnuna sum hevði trúgv á sín visdóm
torsdag den 16. december 2010
Her eri eg
At blogga tað gera vit tí vit hava hug at skriva, og ikki beinleiðis fyri at skriva eina dagbók; tað kan verða stuttligt at fáa ein kommentar av og á, so ein veit at onkur lesur tað ið verður skriva. Bara vísa at onkur hevur veri har. tó ikki so einshátta sum "synes godt om " á "fb"
søndag den 12. december 2010
Nú eru sporini blivin tyngri
Rosen er rød min ven. Blå er forglem-mig-ej. Liljer er skønnest. Men der er ingen blomst som dig
Bjørn Tideman úr enskum
fredag den 10. december 2010
fredag den 30. juli 2010
test
Da jeg ikke ved hvordan jeg skal forholde mig, bliver mitt første indlæg kort
venlig hilsen gabbi
venlig hilsen gabbi
Abonner på:
Opslag (Atom)